عوامل موثر بر تعداد سلول‌های اندوتلیال قرنیه دهنده پس از پیوند قرنیه به روش

هدف: ارزیابی تعداد و مورفولوژی سلول‌های اندوتلیال قرنیه دهنده بعد از پیوند قرنیه به روش Descemet Stripping Automated Endothelial Keratoplasty (DSAEK) و تعیین عوامل موثر بر تعداد سلول‌های اندوتلیال. روش پژوهش: در این مطالعه گذشته‌نگر مداخله‌ای، 77 چشم (38 چشم راست) از 64 بیمار (34 زن) مبتلا به دیستروفی اندوتلیال فوکس و یا کراتوپاتی بولوس سودوفاکیک که تحت پیوند لاملار قرنیه به روش DSAEK قرار گرفتند، برای ورود به مطالعه انتخاب شدند. بافت قرنیه دهنده توسط یک فورسپس و گلاید بوسین از طریق یک برش 5 میلی‌متری قرنیه شفاف وارد اتاقک قدامی شد. در چشم‌هایی که کدورت هم‌زمان عدسی وجود داشت، عمل ترکیبی جراحی آب‌مروارید و DSAEK صورت گرفت. در آخرین معاینه پی‌گیری، از اسکن میکروسکوپیک کان‌فوکال جهت اندازه‌گیری تعداد و مورفولوژی سلول‌های اندوتلیال و نیز تعیین ضخامت مرکزی قرنیه دهنده استفاده شد. تحلیل تک‌متغیره و چندمتغیره جهت ارزیابی عوامل موثر بر شمارش سلول‌های اندوتلیال قرنیه دهنده پس از DSAEK انجام گرفت. یافته‌ها: متوسط سن بیماران هنگام جراحی 6/15±3/62 سال بود و بیماران به مدت 9/20±2/26 ماه پس از پیوند قرنیه پی‌گیری شدند. چهل و شش چشم (7/59 درصد) تحت جراحی DSAEK به تنهایی و 31 چشم (3/40 درصد) تحت عمل جراحی ترکیبی آب‌مروارید و DSAEK قرار گرفتند. اندازه ترفاین استفاده شده mm 21/0±0/8 (از 50/7 تا 25/8 میلی‌متر) بود. سن متوسط دهنده 2/11±4/30 سال و تعداد سلول‌های اندوتلیال پیش از عمل cells/mm2 1/315±4/3127 بود که به میزان cells/mm2 5/716±6/1788 پس از جراحی کاهش یافت (001/0P<). میانگین ضخامت مرکزی قرنیه دهنده پس از جراحی µm 6/31±4/102 بود. در تحلیل تک‌متغیره، دانسیته سلول‌های اندوتلیال پس از عمل به صورت معناداری با زمان مرگ تا نگه‌داری بافت (046/0P=، 31/0r=)، ضخامت مرکزی قرنیه دهنده (016/0P=، 36/0r=)، طول زمان پی‌گیری پس از عمل (005/0P=، 56/0r=) و عدم چسبندگی لنتیکول (049/0P=، 31/0r=) مرتبط بود. تحلیل چندمتغیره مشخص نمود که عواملی مانند ضخامت مرکزی قرنیه دهنده (003/0P=، 62/10β=) و مدت زمان پی‌گیری (001/0P=، 09/22-(β= به طور معنادار بر تعداد سلول‌های اندوتلیال پس از عمل موثرند. نتیجه‌گیری: عوامل موثر بر تعداد سلول‌های اندوتلیال قرنیه دهنده پس از DSAEK، ضخامت مرکزی بافت قرنیه پیوند شده و مدت زمان پی‌گیری پس از جراحی است. درخواست جراحان برای بافت قرنیه دهنده بسیار نازک به منظور بهبود پیامدهای بینایی، ممکن است از نظر تعداد دانسیته سلول‌های اندوتلیال بعد از عمل نتایج مطلوبی نداشه باشد.